3 Şubat Salı günü, Kobani üzerine kısa bir yazı yazdım. Aynı gün Başbakan Sayın Ahmet Dâvutoğlu’nun hususi istişare heyetinden biri olan Sayın Taha Özhan hem tarih ve coğrafya bilgisi bakımından fakir, hem de stratejik derinlikten mahrum bir Kobani yazısı yazdı.

Türkiye’nin dış politikasına yön veren ekibe yardımcı olması için Rojava yani Suriye Kürtleri hakkında bazı kodlar aktarmak istiyorum.

***

II.Mahmut, Osmanlı Devleti’nin merkezileşmesini sağlamak için, 1840 yılında son Kürt Emirliği olan Botan Emirliğine son verdi. Bedirhan (Bedirxan) Bey’in mülklerine ve hazinesine el koyarak onu Girit’e sürgün etti. Bugün Kobani denilen bölge Bedirhan Bey’in idaresinde olan ve Kürtlerin önemli şehirlerinden olan Halep’e bağlı bir merkezdi.Bir defa tarihsel olarak Botan Emirliğinin doğal parçası olan bir coğrafya burası. Hem tarihi, hem coğrafi olarak öz be öz bir Kürt şehri.

***

Türkiye, Suriye Kürtlerine “Suriye’nin kendilerine kimlik bile vermediği zavallı insanlar”nazarı ile bakıyor. Ama tarih bize farklı şeyler söylüyor.

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde başlayan Kürt Milliyetçiliği hareketlerini sevk ve idare eden aydın kadrosu Türkiye Devleti kurulunca Suriye’ye yerleşmişlerdi. Kürdistan Teali Cemiyeti’ni kuran kadrodan olan Bedirhaniler ve CemilpaşazadelerSuriye’ye gidip oradan Kürt Davası için mücadeleye devam etmişlerdir.

Nitekim 1926-30 yıllarında çıkan Ağrı İsyanlarınıorganize eden Hoybun (Xoybun)Cemiyeti’nin kurucuları az evvel ismi geçen kişilerdi. Cemiyetin başkanı Celadet Ali Bedirhan’dır. Hakeza bu cemiyetin kuruluşunda Ermenilerin desteği herkesin malumudur.

6-7 Ekim’de İstanbul’a bile sıçrayan Kobani Olayları ile Ağrı isyanlarıarasındaki ideolojik bağı göremeyenler, Kobani’nin neden önemli olduğunu göremezler. Sonra kalkıp meydanlarda Kobani’ye selam söylemek zorunda kalırlar.

***

Suriye Kürtlerinin çalışmaları Hoybun Örgütü ile sınırlı değildir. Orada bir de yapılan kültürel çalışmalar vardır. Ağrı İsyanlarının başarısız olmasından sonra kendini Kürt kültürünün inşasına adayan Celadet Ali Bedirhan, yardım çığlığı anlamına gelen “Hawar”adında bir dergi yayımlamaya başlar. Bu derginin en önemli yanı ise Latin harfleri ile Kürtçe bir alfabe kurma çalışması yapmasıdır. Zaten bu dergi Latin harfleri ile basılmaktadır. Gerçi Latin harfleri ile ilk Kürtçe Alfabe Erivan’da yapılır. Ama bugün Kürtlerin kullandığı alfabeyi ilk hazırlayan Celadet Ali Bedirhan’dır.

Bugün Türkiye’nin resmi kurumlarında yani TRT ve üniversitelerde kullanılan Kürtçe alfabe, 1932 yılında Suriye’de Celadet Ali Bedirhan tarafından hazırlanmıştır.Kobani’nin Kürtler için önemine bir de buradan bakılması gerekmez mi?

***

Her şeyin bir şifresi vardır. Kodlar bu şifreleri çözmeye yardımcı olurlar. Kürt sorununun da Kodlarını çözmek için bakılması gereken yerler başında Erivan, Kobani ve Laleş gelir.Bu üç kodun vereceği şifreler çözülürse Kürt Sorununda çözüm yakın demektir.

***

Son bir bilgi daha: Suriye Devlet Başkanı Beşer Esed’in yardımcısı Kadri Cemil de Cemilpaşazadelerden olan bir Kürt’tür. Tıpkı Esad ailesi gibi. Yani Suriye meselesi ve Rojava’ya bakarken bin kez daha düşünün isterseniz.