693 ve 694 sayılı KHK ile MİT Cumhurbaşkanı’na bağlandı. MİT Başkanı’nın soruşturulması gibi tanıklığı da Cumhurbaşkanı’nın iznine tabi kılındı. TSK bünyesinde istihbarat toplama yetkisi de MİT’e verildi. (MİT bu KHK’dan evvel, TSK personeli hakkında istihbarat çalışması yapmıyor muydu? Yapmıyor idiyse TSK’dan atılanların listesini kim hazırladı?) Ayrıca, yine Cumhurbaşkanı’na bağlı yeni bir birim olan, Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu (MİKK) da kuruldu.

Bütün istihbaratın tek bir kurumun çatısı altında toplanması, devletin ve milletin güvenliğini ve geleceğini tehlikeye atan bir durumdur. Bundan dolayı, iç ve dış güvenliklerine önem veren devletlerin, birbirinden bağımsız hareket eden birden fazla istihbarat kurumu vardır. Bu kurumlar aynı zamanda birbirlerinin istihbarat faaliyetlerine maruz kalabilirler. Böylece herhangi bir kurumdaki istismar ve/veya hatalar diğer bir istihbarat kurumu tarafından tespit edilerek zarar önlenir.

Güvenliğe en fazla önem veren ülkelerin başında ABD gelir. Mesela 2015’te, ABD’nin istihbarata ayırdığı bütçe, 66.8 milyar dolardır. ABD’nin birbirinden bağımsız çok sayıda istihbarat kurumu vardır. Bu kurumlar birbirinden pek haz etmezler ve birbirlerine karşı istihbarat çalışması da yaparlar. Bazen CIA, FBI’ya karşı, FBI, NSA’ya karşı istihbarat çalışması yapar. Neticede çelişki gibi görünen bu durumun, ABD devletine ve Amerikan ulusuna faydası olmuştur.

ABD’nin bilinen istihbarat kurumları kısaca şunlardır:

• Ulusal İstihbarat Başkanlığı Bürosu (Office of the Director of National Intelligence):

11 Eylül’den sonra Kongre (Meclis) tarafından kurulmuş ve Meclis’e karşı sorumludur. Bu kurum, diğer istihbarat kurumları arasında koordinasyon ve istihbarat paylaşımı yapar.

• CIA (Central Intelligence Agency) Merkezi İstihbarat Teşkilatı:

ABD dışında casusluk ve gizli operasyonları yürütmekle tanınmış meşhur istihbarat teşkilatıdır. Diğer ülkelerin muhalefet gruplarına yardım etmek, seçimlere müdahale etmek veya bazı liderleri devirmek için para göndermek de bu görevlere dahildir.

• NSA (National Security Agency) Ulusal Güvenlik Teşkilatı:

ABD’nin en gizli istihbarat teşkilatıdır. Uzun süre “No Such Agency” yani “böyle bir kurum yok” diye anıldı. NSA, tüm istihbarat kurumlarının en büyüğü ve en sofistike teknolojileri kullanan örgütü olarak bilinir. Sinyal istihbaratı üzerine odaklanır. İletişim ve diğer elektronik araçları izleme, bilgileri toplama, işleme ve gizli kodları kırma gibi çalışmaları yapar. NSA çok ileri gözetleme programlarına da sahiptir. Ayrıca, ABD bilgi sistemlerini dış müdahalelerden korur. Ülkedeki herhangi başka bir organizasyondan daha fazla matematikçi istihdam ettiğine inanılıyor.

• DIA (Defense Intelligence Agency) Savunma İstihbarat Kurumu:

Pentagon’un casusluk teşkilatıdır. DIA özellikle yabancı ordular hakkında bilgi toplar ve analizini yapar. ABD Genelkurmayı’na bağlı çalışır. Taarruz ve savunma ile ilgili politikaları belirler.

• FBI (Federal Bureau of Investigation) Federal Araştırma Bürosu:

FBI emniyet Kuvveti olmanın yanında istihbarat da toplayan bir kurumdur. ABD’yi terör, siber saldırı, yabancı istihbarat ve casusluğa karşı korur. Hükümetin terör listesindeki kişileri takip eder ve operasyonlar yapar.

• Devlet İstihbarat ve Araştırma Bürosu (Department of State – Bureau of Intelligence and Research):

Bu ofis küresel ilişkiler ile ilgili istihbaratları toplar ve analiz ederek Genel Sekreter’e tavsiyelerde bulunur. ABD dış politika hedeflerini (silahların yayılması, insan kaçakçılığı ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi) baltalayan yabancı çalışmaları izler ve analiz eder.

• İç İşleri Bakanlığı- İstihbarat ve Analiz Ofisi (Department of Homeland Security – Office of Intelligence and Analysis):

Buna vatan güvenliği istihbaratı da diyebiliriz. Vatan güvenliği kapsamına giren; acil durum hazırlığı, sınır kontrolü, ulaşım güvenliği ve biyolojik hastalıklar (örneğin Ebola ve SARS) gibi konularda istihbarat ve analiz yapar.

• Uyuşturucu Uygulama İdaresi- Ulusal Güvenlik İstihbarat Bürosu (Drug Enforcement Administration – Office of National Security Intelligence):

DEA kısaca uyuşturucu ile mücadele eden bir istihbarat kuruluşudur.

• Hazine Bakanlığı İstihbarat Birimi (Department of the Treasury – Office of Intelligence and Analysis):

Bu ofis bugün terör ve finansmanı konularında da çalışmaktadır. Yaptırım uygulanan ülkelerin para trafiği, kara para aklama, terör finansmanı, uyuşturucu baronları ve silah ticaretinden elde edilen paraların takibi ve bu paraların finans sistemine girmesini engellemeye yönelik çalışmalar yapmaktadır.

• Enerji Bakanlığı İstihbarat Birimi (Department of Energy – Office of Intelligence and Counterintelligence):

Bugün bu ofis nükleer silah teknolojileri, enerji güvenliği, bilim, teknoloji ve nükleer enerji güvenliği konusunda istihbarat ve analizler yapmaktadır.

• Ulusal Mekânsal İstihbarat Ajansı (National Geospatial-Intelligence Agency):

Geospatial, coğrafi bir mekâna ait demektir. Coğrafyanın etkilerini analiz ederek buna dayalı bir istihbarat çalışması yürütür. Savaşlar, hastalıklar, sınır ve nakliye güvenliği ile ilgili analizler yapar. Bu teşkilat coğrafi verileri analiz ederek Usame bin Ladin’in kalabileceği yerleri tespit etmiştir.

• NRO (National Reconnaissance Office) Ulusal Gözetleme Teşkilatı:

NRO uyduların kurulması ve operasyonunu gerçekleştirir. Füze saldırılarına karşı erken uyarı vermek. Teröristleri uydudan gözlemleyerek, terör ile mücadeleyi gerçek zamanlı bilgiler vererek desteklemek.

• Hava Kuvvetleri Gözetleme ve Keşif Teşkilatı (Air Force Intelligence, Surveillance and Reconnaissance):

Uçak, drone ve uydularla sığınakların, mobil füze rampalarının ve silahların yerlerini tespit eder. Ayrıca yabancı hava kuvvetlerini askeri kodlarını kırmakla görevlidir.

• Askeri İstihbarat Ordusu (Army Military Intelligence):

Yabancı askeri birliklerin elektronik haberleşmelerini kesmek, harita desteği vermek, yer resimleri bildirerek çatışma ve savaşlarda orduya destek vermek.

• Deniz İstihbarat Teşkilatı (Office of Naval Intelligence):

Bu teşkilat, yabancı bilimsel ve teknolojik gelişmeleri takip ederek analizler ve taktikler geliştirir. Yabancı deniz kuvvetlerinin hareketleri ile ticaret gemilerinin güzergahlarını izleyerek değerlendirmeler yapar.

• Deniz Birlikleri İstihbarat Teşkilatı (Marine Corps Intelligence):

Askeri haritalar, elektronik ve radyo sinyallerini kesmek çevirmek gibi istihbarat çalışmalarını yürütür.

• Sınır Güvenliği İstihbaratı (Coast Guard Intelligence):

İçişleri ve ordu ile beraber çalışırlar. ABD sınırlarının güvenliğini ilgilendiren istihbaratları toplar.

Hülasa; ABD’nin bilinen 17 istihbarat teşkilatının isimlerini verdim. ABD’nin tespit edilemeyen istihbarat örgütleri olduğunu söylemek kehanet olmasa gerekir. Çünkü bu teşkilatların çoğu kurulduktan yıllar sonra açığa çıkmışlardır.

Diğer gelişmiş ülkelerin de benzer teşkilatları vardır.

Bizden söylemesi…